Thesis Search




SEARCH RESULTS

Magnezyum ve çok duvarlı karbon nanotüp doplu lifepo4 katod malzemesi kullanarak lityum-iyon pillerin elektrokimyasal performanslarının geliştirilmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2020 Diğer
Lityum demir fosfat (LiFePO4), yüksek verimli lityum-iyon piller için umut verici bir katod malzemesidir. Bununla birlikte, LiFePO4 düşük iletkenliğe ve yavaş Li+ iyonlarının taşınımına sahiptir. Bu çalışmada, bu dezavantajların üstesinden gelmek için aşağıdaki işlemler yapılmaktadır: Parçacıklarının yüzeyindeki elektronik iletkenliği iyileştirmek için ince bir karbon tabakası ile kaplanmıştır. Parçacıkların içindeki lityum difüzyonu sağlamak için Mg elementi katkılanmıştır. Parçacıklarının arasındaki elektron taşıması arttırmak için karbon nanotüpler ileve edilmektedir. Çalışmalar esnesinde, LiFePO4 katot malzemesine MWCNT ve Magnızyum katkılaması yapılarak LiFePO4 , LiFePO4-2.5%MWCNT, LiFe0.98Mg0.02PO4-2.5% MWCNT, LiFe0.96Mg0.04PO4-2.5%MWCNT, LiFe0.96Mg0.04PO4-0.25%MWCNT ve LiFe0.94Mg0.06PO4-2.5%MWCNT katot malzemeleri hydrotermal reaksiyon yöntemi kullanılarak ve 700 §C'ta azot atmosferinde sinterlenerek üretilmiştir. Üretilen Numunelerin tozu, kristal yapısını ve parçacıkların morfolojisini belirlemek için X ışını kırınımı (XRD), taramalı elektron mikroskobu ile karakterize edilmiştir. Üretilen numuneler katot halına getirilerek CR2032 düğme piller üretilmiş ve bu pillerin kapasite ölçümleri ve çevrimsel voltametri incelenmiştir. XRD paternleri gösterir ki, LiFePO4 tozunun Pnma uzay grubu ile ortorombik yapıya (olivin faz) sahip olduğu ve hiçbir safsızlık fazı gözlenmemiştir. Ancak yüksek Mg katkılamalarda ise LiFe0.94Mg0.06PO4-2.5% MWCNT yapının safsızlık fazları gösterilmiştir. Numunelerin şarj-deşarj performansları incelenmiştir. Yavaş şarj hızında(C/10,C/5,C/2,1C), katkılı LiFePO4 numunelerin çoğunun saf LiFePO4 numnueden daha az kapasiteye sahip olduğu gözlenmiştir. Fakat LiFe0.96Mg 0.04PO4-0.25%CNT numunenin Saf LiFePO4 numuneden biraz daha fazla kapasitesi sergilenmiştir. Bununla birlikte, yüksek şarj hızlarında (2C, 3C, 5C), LiFe0.94Mg 0.04PO4-2.5%MWCNT ve LiFe0.96Mg0.04PO4-2.5%MWCNT numuneleri saf LiFePO4 numuneye kıyasla yüksek kapasite göstermişlerdir. LiFe0.96Mg0.04PO4-2.5%MWCNT ve LiFe0.96Mg0.04PO4-0.25%MWCNT numuneleri 100. döngüden sonra en iyi kapasitesi ve daha kararlı olduğu gözlemlenmiştir. Sonuç olarak LiFe0.96Mg0.04PO4-2.5%MWCNT ve LiFe0.96Mg0.04PO4-0.25%MWCNT Mg katkılı pillerin katkılama yapılmamış saf LiFePO4 katot malzemesi kullanılan pillere göre uzun vadede ve yüksek şarj-deşarj hızı daha yüksek kapasiteye sahip olduğu tesbit edilmiştir.

Maguindanao'daki silahlı çatışmanın ilköğretim okullarında öğrenci akademik performansına etkisi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2020 Diğer
Silahlı çatışma, dünyanın bir kısmının karşı karşıya olduğu ciddi bir sorundur. İnsanların çektiği acıların, yoksulluğun, insani gelişme ve ekonomik istikrarın geri planda kalmasının temel nedenidir. Unicef (2011) raporuna göre, 2011 yılında ilköğretim çağındaki 57 milyon çocuğun okula gitmediği tahmin edilmiştir. Bu çocukların 13 milyondan fazlası silahlı çatışmalardan doğrudan veya dolaylı olarak etkilenen ülkelerdedir (Unicef, 2015). Öğretmenler, çocuklar ve eğitim performansı her zaman silahlı çatışmanın ön saflarında yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı, genel olarak silahlı çatışmalar sırasında öğrencilerin eğitimlerinin ne derecede etkilendiğini ortaya koymaktır. Bu amaçla, silahlı çatışmalar nedeniyle ailelerin yer değiştirmesinin, okul altyapısının yıkılmasının, geçim kaynaklarının tahrip edilmesinin, öğretmenlerin görevlerini yapabilme durumlarının öğrencilerin akademik performanslarını ne ölçüde etkilediğini değerlendirilmiştir. Çalışmada nitel araştırma yöntemine uygun bütüncül çoklu durum şeklinde tasarlanmıştır. Çalışma, Filipinler'in Maguindanao bölgesindeki beş ilköğretim okulundan beş okul müdürü ve on öğretmen ile yapılmıştır. Veriler, dokuz sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formuyla ses cihazına kaydedilmesi yoluyla toplanmıştır. Analiz sonuçlarına göre, silahlı çatışma hem yerel hem de ulusal düzeyde etkilidir. Genelde insanların yaşam durumunu etkiler. Öğrencilerin eğitimini ise, ailelerin yerinden olması, mülklerin imha edilmesi, ailelerin geçim kaynaklarının kesilmesi ve öğretmen faaliyetlerinin engellenmesi gibi nedenlerle kısıtlanmakta yada öğretimin tamamen ortadan kalkması şeklinde ortaya çıkmaktadır. Müdürler ve öğretmenler, silahlı çatışmanın öğrencilerin okulu bırakması, okula devamsızlık ve düşük akademik performansla sonuçlandığını belirtmişlerdir. Katılımcılar, silahlı çatışmanın okul mülklerini ve ders araçlarını tahrip etmesi nedeniyle öğretmen faaliyetlerini etkilediğini ve bunun da öğrencinin performansına etkisi olduğunu söylemişlerdir. Sonuç olarak, öğrencilerin eğitimi ve öğretmenlerin faaliyetleri silahlı çatışma süresince kesintiye uğramış ve öğrenciler devamsızlık, okulu bırakma, ruh hali bozukluğu ve düşük performans gösterme durumlarını sergilemişlerdir. İyi öğrenim kalitesi, öğrencilerin gelişim performansı ve okul işleyişi bu tür sorunlardan etkilenir. Okul idaresi ve öğretmenler, silahlı çatışmanın öğrencilerin performansları ve eğitimin gelişimi üzerindeki etkilerini iyi yönetmelidir.

Mağaracılık aktivitelerinin mağara mikrobiyal çeşitliliği üzerine etkisinin belirlenmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2021 Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji Bilim Dalı
Doğal jeolojik yeraltı açıklığı olarak tanımlanan mağaralar, karanlık, düşük ancak sabit sıcaklık, yüksek nem ve kısıtlı besin maddesi gibi ekstrem çevre koşulları ile karakterizedir. Bu ekstrem ekosistemlerdeki mikroorganizmaların varlığı ilgi çekicidir, çünkü bu koşullara adaptasyonları, biyoteknolojik ve endüstriyel alanlarda kullanılabilecek önemli biyolojik maddelerin sentezi için önemli genlerin varlığını gösterebilir. Bu yeraltı ekosistemlerini keşfetmek için mağaraya giren mağaracılar, keşif gezileri boyunca mağaraların içinde kamp yaparlar. Ayrıca turizme açılan mağaralar da ziyaretçilerinin etkisi altındadır. Bu bağlamda, mağaracıların mağara içindeki faaliyetleriyle mağaranın mikrobiyal çeşitliliğine olası etkilerinin değerlendirilmesi çalışmamızın temel amacı olmuştur. Bu tez projesinde, Morca Mağarası'nın 1040 m derinliğinde kamp kurulan alanın belirlenen noktalarından, kamp kurulmadan önce ve kamp bittikten sonra alınan yüzey ve sediment örneklerinin mikrobiyal profili incelenmiştir. Çalışmamızda, Archaea'nın Thaumarchaeota, Euryarchaeota ve Nanoarchaeaeota filumları ile temsil edildiği belirlenmiştir. Proteobacteria, Actinobacteria, Bacteroidetes, Firmicutes, Planctomycetes, Gemmatimonadetes ve Acidobacteria en baskın Bacteria filumları olarak tespit edildi. Kamptan sonra alınan örneklerde insan mikrobiyotasında bulunan mikroorganizmalar (Bacteria / Archaea) tespit edilmezken, ancak örnek alınan tuvalet 2 ve kamp alanı noktalarında mikrobiyal çeşitliliğin azaldığı belirlenmiştir. Mağaracı faaliyetlerinin daha az olduğu örnek noktalarında ise alfa çeşitliliğinin Shannon ve Simpson indeks değerleri, kamptan sonra mikrobiyal çeşitliliğin arttığını göstermiştir.

Mağrip bölgesi İslâm mimârisinde mukarnas (XVI. Asra kadar)

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2019 İslam Tarihi ve Sanatları Bilim Dalı
İslam sanatının alametifarikası olan mukarnasın hak ettiği ölçüde çalışılmamış olması bir hayli üzücüdür. İslam dünyasının doğusundaki mukarnas örnekleri ile ilgili yapılan az çok çalışmalar varken Mağribî mukarnas Türkçe ve Arapça literatürlerde kendisine yeterli derecede yer bulabilmiş değildir. Bu nedenle mevcut eksikliği az da olsa telafi etmek ve mukarnas üzerinde bazı müphem yönleri açıklığa kavuşturabilmek için böyle bir çalışmanın yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur. Araştırmamızda Mağribî mukarnasın kuruluşundan (XII. yy) başlayarak Fas'taki Sa?dî Hanedan dönemine kadar günümüzün Tunus, Cezayir, Fas ve İspanya coğrafyaları içine alan bölgenin yaklaşık dört yüzyıllık bir süreçteki en önemli mukarnas örnekleri ele alınmıştır. Bu süreçte meydana gelen gelişmeler ve farklı üslup biçimleri kapsamlı bir şekilde incelenmiş, Mağribî mukarnasın ayrıdedici hususi yönleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Mukarnasın bir tasnif denemesi yapılmış ve Mağribî mukarnas ile Osmanlı mukarnasın arasında malzeme, uygulandığı mimarî unsurlar ve geometrik prensipleri açısından mevcut ihtilafları belirtmeye çalışılmıştır.

Mahalle ölçeğinde sürdürülebilirlik değerlendirme sistemlerinin analizi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2020 Kentsel Tasarım Bilim Dalı
Durdurulamaz dünya nüfusu artışı, özellikle kentleşmenin sosyal ve ekonomik eşitsizlikleri şiddetlendirdiği gelişmekte olan ülkelerde kentsel yerleşimlerde insanların yoğunluğunu ve megakent sayısını artırmaktadır. Hızlı nüfus artışı, sanayileşme, plansız kentleşme ve doğal kaynakların bilinçsiz kullanımından kaynaklı çevre sorunları günümüzde küresel bir tehdit oluşturmaktadır. Bu tehdit sürdürülebilir kalkınma kavramının ortaya çıkmasına neden olmuş, ekonomik, ekolojik ve sosyal sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla, tüm sektörler çözüm arayışı içine girmiştir. inşaat sektörünün, konutlardan yollara, alt yapı tesislerinden kamusal alanlara kadar geniş bir yelpazesi olmasından dolayı sürdürülebilir kalkınmadaki sorumluluğu da oldukça büyüktür. Mahalleler, küresel sürdürülebilirliğin sağlanmasında önemli bir rol oynamaktadır. Toplumların incelenmesi yoluyla sürdürülebilir kentsel kalkınmanın değerlendirilmesi de dahil olmak üzere, sürdürülebilir kalkınmanın bina ve altyapı açısından değerlendirilmesini kolaylaştırmak için yeşil derecelendirme sistemleri başlatılmıştır. Bu, plancıların ve karar vericilerin, sürdürülebilir kalkınma planlamasında mahallelerin oynadığı önemli rolün artan tanınmasının bir göstergesidir. Sürdürülebilirlik değerlendirmesinin mahalle seviyesine yükseltilmesi, planlamacıların ve karar vericilerin, tek binalar ve insanlar ve bu alanları yaşam, çalışma ve diğer amaçlar için kullanan diğer canlı organizmalar arasındaki boşluklarla ilişkili etkileri hesaba katmalarını sağlar. Ayrıca, çok çeşitli kentsel unsurlar ve faaliyetler arasındaki sinerjilerin değerlendirilmesini kolaylaştırır. Mahalle, ölçek ekonomisi ile ilgili sosyal boyutların ve konuların dikkate alınabileceği asgari bir ölçektir. Bu kapsamda tez çalışmasında, sürdürülebilirlik kavramını ayrıntılı olarak ele alarak, mahalle düzeyinde sürdürülebilirlik değerlendirme sistemlerin daha iyi anlamayı hedeflenmektedır. Bu hedef doğrultusunda uluslar arası dinamiklerde kabul görmüş, sürdürülebilirlik sertifika sistemlerden LEED-ND, BREEAM Communiteis , CASBEE-UD, DGNB Urban Distrects ve Green star Community sertifikalarının incelenerek ve mahalle sürdürülebilirlik değerlendirme sistemlerin sürdürülebilir küresel Hedeflere katkılarını analiz etmeyi amaçlamaktadır.

Makedonya Cumhuriyeti 1991 Anayasasına göre hükümet sistemi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2022 Anayasa Hukuku Bilim Dalı
Demokratikleşme sürecine girmiş olan ve yeni anayasayla 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmiş Makedonya Cumhuriyeti 1991 Anayasa'sı kuvvetler ayrılığı teorisi esaslı modern demokratik, hukuk devleti kurmayı hedeflemiştir. 1991 Anayasası iktidar gücünü yasama, yürütme ve yargı organlarına ayırmıştır. Öyle ki, yürütmenin sorumlu kanadını oluşturan hükümet yasamadan çıkmakta ve bağımsızlığını güçlendirmek adına hükümette görev alacak olan bakanların milletvekili olmaları yasaklanmıştır. Göreve başlayabilmesi için milletvekili çoğunluğu oyuyla güven oyu alması gereken hükümet yasamayı feshetme yetkisine sahip olmamaktadır. Yani, Makedonya 1991 Anayasası öz fesih (kendi kendini feshetme) kurumuna yer vermiştir. Yürütmenin etkinliği ve dinamizmi bakımından önemli rol üstlenen ve parlamenter sistemin karakterstik özelliklerinden biri olan KHK çıkarma yetkisi de anayasal düzende yer almamıştır. Anayasa sadece olağanüstü dönem KHK'larına yer vermiştir. Yürütmenin sorumsuz kanadını oluşturan Cumhurbaşkanı ise halk tarafından doğrudan yapılan seçimle görev yapmaktadır. Bu durumda doktrinde sıkça tartışma konusu olan çift meşruiyet konusunun sakınca doğurabileceği yönünde çeşitli görüşler belirtilmiştir. Cumhurbaşkanı'nın etkin role sahip olup olmadığı yetki düzeyi temelinde yapılan değerlendirmeler Metcalf, Shugart ve Carey'in sistematize etmiş oldukları modern ölçüm tablosuna göre yapılmıştır. Buna göre, mutlak çoğunlukla aşılan veto yetkisi yanı sıra kısmi veto yetkisinin öngörülmediği, ayrıca KHK çıkarma yetkisine sahip olmayan, kanun teklifi yetkisi de devlet başkanına tanınmamıştır. Ayrıca yalnızca anayasa değişikliği teklifi yetkisine sahip Cumhurbaşkanı, bütçe teklifi yetkisine de sahip olmadığı gibi kanunların referanduma sunulması teklifinde ve anayasa yargısına a priori denetiminde öngörülmemesinden dolayı yetkisizlik söz konusu olmaktadır. Ortaya çıkan sonuca göre 1991 Anayasası Cumhurbaşkanı'na sınırlı ve sembolik (törensel) yetkiler tanıdığı açıktır. Yasama ve yürütme arası ilişkilerin ve yetki düzeyinin bu şekilde düzenlenmiş olması karışık bir yapının varlığına işarettir. Bu durum bir çok ülkede olduğu gibi Makedonya'da da sınıflandırmadaki güçlükleri ortaya koymuştur. Bu çalışmada Makedonya Cumhuriyeti 1991 Anayasası incelenirken, öngördüğü yetki düzeyine göre ve doktrinde özel yere sahip yeni tip hükümet sistemleri özellikleri bakımından açıklanarak, benimsenen hükümet sistemi sınıflandırmasını yapılmaya çalışılmış ve sistemin etkinliğini arttırmaya yönelik öneriler incelenmiştir. Hükümet sistemlerinin karakteristik özellikleri temelinde ülkenin sahip olduğu hükümet sistemin Kuzey Avrupa tipi parlamenter sistem ağırlıklı olduğu tespiti yapılmıştır. Yasama ve yürütme denge ve denetim mekanizmaları konusunda özellikle seçim sistemi, fesih yetkisinin yürütme organına tanınması (yetkinin ait olacağı kurum), koalisyon hükümetleriyle kurulabilen hükümetin etkinlk ve istikrar kazanması bakımından rasyonelleştirilmiş parlamenter tekniklerinden öze

Makedonya Cumhuriyeti'nde yerel yönetimlerin ve yerel hizmetlerin teşkilat yapısı: Bugünkü durum ve gelecek perspektifleri

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2015 Yönetim Bilimleri Bilim Dalı
Genel olarak Cumhuriyetin idari teşkilatını, merkezden yönetim ve yerinden yönetim oluşturmaktadır. Bilimsel açıdan bakıldığında gelişmekte olan ülkelerde yerel yönetim kavramını uygulamak daha zordur. Makedonya da bu durumdadır. Makedonya Cumhuriyeti, yerel yönetimde tek katmanlı sistemi benimsemiştir. Makedonya'nın yerel yönetim reformları uzun vadeli süreçlerdir. Çünkü sorunların çözümüne olanak tanımaktadır. Bu sorunlar çözülürken yerel düzeyde kapasite geliştirme, yerel ve merkezi yönetim arasındaki değişen ilişkileri iyileştirme, iktidarda bürokratik zihniyet değişimi gibi faktörler etkili olmuştur. Kısacası Makedonya yerel yönetimlerin teşkilat yapısı ya da daha açık söylemek gerekirse yerel yönetimlerin ve yerel hizmetlerin olumlu ve olumsuz yanları ve yerel yönetim düzeyinde ne kadar ilerleme kaydedildiği konusunda bilgiler verilecektir. Makedonya yerel yönetim yaklaşımı, ülkenin zayıf yönlerinin ne kadar gelişebileceği ve iyiye gidebileceği ve nasıl daha etkileyici ve başarılı olabileceği gibi sorulara yanıt arar. Yerel yönetim üzerine yapılan ve bir alan araştırması olan bu yüksek lisans tezinde sosyo metot teknikten faydalanarak, Makedonya Cumhuriyeti'ndeki üç belediyede ( Kalkandelen, Bogovinye, Yegunovça ) yerel yönetimlerin ve yerel hizmetlerin teşkilat yapısı incelenmiştir ve çalışmamızın asıl konusunu bu husus oluşturmaktadır. Dolayısıyla Makedonya Cumhuriyeti'ndeki üç belediyede ( Kalkandelen, Bogovinye, Yegunovça ) yerel hizmetleri verip vermediklerini, hangi alanlarda verdiklerini, yerel hizmetlerin daha etkili olması için neler yaptıklarını araştırmak çalışmamızın temel amacıdır. Anahtar Sözcükler: Yerel yönetimler, yerel hizmetler, yapılar, Makedonya

Makedonya sorunu: İsim, kimlik ve dış politika

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2022 Diğer
Doğu ve Batının önem?? keş?ş?m nokta?arından b?r? o?an Ba?kan coğrafyası kad?m tar?h?nde pek çok m???et veya dev?et?n manevra a?anı o?muştur. Esk? Roma'dan baş?amak üzere fark?ı etn?k köken, d?n? yapı ve d??e sah?p çok sayıda ha?kın yaşadığı Ba?kan?arda ?ç ve dış sınır?ar h?çb?r zaman kes?n o?arak ç?z??emem?şt?r. Bunun?a b?r??kte kü?türe?, tar?h?, d?n?, etn?k ?ht??af?ar ve u?us?arın b?rb?r?er? üzer?ndek? hak ?dd?a?arı neden?y?e o?dukça kırı?gan b?r yapı o?uşmuş, sınır?ar sürek?? değ?şm?şt?r. Ba?kan Savaş?arından (1913) sonra bö?geden Osman?ı'nın çek??mes?y?e artan karışık?ık ortamında Yunan?stan ve Bu?gar?stan g?b? dev?et?er dönem?n önem?? güç merkez?er? o?an İng??tere ve Rusya'nın da destek?er? ??e Ba?kan?arda kend? ?deo?oj??er?n? gerçek?eşt?rmek ve bö?gede hak?m?yet kurmak üzere zayıf top?u?uk?ar üzer?nde baskı?arını artırmış?ardır. Bu dönemde Makedonya kend? m???? davasını ??er? sürmek ve Makedon M????yetç???ğ?n? tes?s etmek ?stese de zayıf yapısı neden?y?e b?r??ğ?n? kurması mümkün o?mamıştır. Makedonya yüzyıllardır d?ğerler?n?n egemenl?ğ? altında kaldığı ?ç?n komşu devletler g?b? b?r homojen?ze b?r k?ml?k ve m?ll?yetç?l?k kavramından oldukça uzaklaşmıştır. Bununla b?rl?kte Balkan Savaşlarından sonra ?mzalan Bükreş Anlaşmasında da öteden ber?d?r Makedonya y?ne b?r devlet olarak değ?l coğraf? alan olarak görülmüş, Yunan?stan, Sırb?stan ve Bulgar?stan arasında Ege Makedonya'sı, Vardar Makedonya'sı ve P?r?n Makedonya'sı olmak üzere üçe bölünmüştür. Bu durum İkinci Balkan Savaşlarından sonra da devam etmiş ve Makedonya Bulgarların işgaline maruz kalmış, birinci ve ikinci Yugoslavya döneminde de kendi birliğini tesis edemeden başkalarının egemenliğine dahil edilmiştir. Makedonya'da bilinen hali ile kurumsal ve kuramsal olarak milliyetçilik fikrinin oluşamamasının başlıca nedenlerine bakıldığında bunları altı ana grupta toplamak mümkündür. Birincisi, kendi içinde uzlaşamayan etnik grupların iddialarından ileri gelen tartışmalardan dolayı bölgede gelişmeler karşısında enerjilerini boşa harcamalarıdır. İkinci söz konusu etnik çeşitlilik, komşu devletlerin müdahale ve kışkırtmalarından beslenerek içerideki krizlerin sürekli canlı olmasına neden olmuştur. Üçüncüsü milliyetçilik fikrinin üzerine inşa edileceği bir Makedonya kimliği tesis edilememiştir, zira çeşitlilik buna izin vermemiştir. Dördüncüsü içerideki ve sürgündeki aydın kişi ve dernekler bir Makedonya kimliği inşa etmeye çalışmışlarsa da bunlar da kendi için çeşitli ideolojik fraksiyonlara yöneldiğinden girişimler sonuç vermemiştir. Beşincisi Yugoslavya döneminde genel olarak din, dil, kültür ve etnisiteye karşı asimilasyon ve baskı politikası izlenmiş bu da milliyetçilik fikrini zayıflatmıştır. Altıncısı bağımsızlık sonrasında bile ülke içerisinde etnik kökene dayalı bir yapılanma tesis edilmeye çalışıldığından iç birlik tam olarak sağlanamamıştır. Bu gelişmeler üst üste konulduğunda Makedonya'da kimlik ve milliyetçiliğin kaynaklarının ne olduğu sorusu ortaya çıkmıştır. Klasik milliyetçilik k

Makedonya Türk çocuk edebiyatında değerler eğitimi Tomurcuk Dergisi örneği

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2019 Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
Türklerin Osmanlı döneminde Balkanlara yerleşmesiyle bu coğrafyada pek çok değişim yaşanmıştır. Makedonya 1991 yılında Yugoslavya'nın dağılmasıyla bağımsızlığına kavuşmuş genç bir cumhuriyettir. Makedonya'da Osmanlılar zamanında olduğu gibi Yugoslavya zamanında ve şimdi de çok canlı bir Türk edebiyatı mevcuttur. Makedonya Türk edebiyatı bir bütün olarak henüz tam anlamıyla çalışılmış, her yönüyle araştırılmış değildir. Makedonya Türk edebiyatının bir bütün halinde ele alınıp Makedonya Türk edebiyatı tarihi ve Makedonya Türk edebiyatı antolojileri de henüz hazırlanıp yayımlanmamıştır. Yapılan çalışmalarda ise Makedonya Türk edebiyatı genellikle 1944'ten sonra başlatılmış ve ondan sonrası incelenmiştir. Daha öncesine pek temas edilmemiştir. Son yıllarda yapılan çalışmalarda Makedonya Türk Edebiyatı bir bütün olarak görülmeye ve incelenmeye başlanmıştır. 1944'ten sonra çağdaş Makedonya Türk edebiyatını meydana getiren şair ve yazarlar yetişmiştir. Çağdaş Makedonya Türk edebiyatına dair ilk süreli yayın Birlik Gazetesi'dir. Devamında Sevinç dergisi, Sesler dergisi, Tomurcuk dergisi gibi yayın organları birbirini izledi. Bu yayınlar Necati Zekeriya, Fahri Kaya, İlhami Emin, Nusret Dişo Ülkü, Avni Engüllü, Hasan Mercan, Fahri Ali, Avni Abdullah ve burada ismini sayamayacağımız daha birçok yazar tarafından oluşturulmuştur. Bu yayın organları, hem usta yazarların eserlerini yayınladığı merci hem de genç yazarlar için okul görevi görmüştür. Bahsedilen yayın organlarında Makedonya Türk edebiyatının şiir, deneme, hikâye gibi türlerde örneklerine yer verilmiştir. Bu çalışmamızda Makedonya Türk çocuk edebiyatının önemli eserlerinden biri olan Tomurcuk dergisi değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Araştırmamızda değerler eğitimi ve özellikleri, Balkanlarda Makedonya'nın tarihi, Makedonya'da Türk edebiyatı, Makedonya'da çocuk edebiyatı incelendikten sonra Tomurcuk dergisi hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra Tomurcuk dergisindeki metinler değerler eğitimi açısından incelenmiştir. Son olarak ise çalışmanın önceki bölümlerinde yaptığımız tespitler, elde ettiğimiz bulgu ve veriler toplanarak değerlendirilmiştir. Tomurcuk dergisi yayın hayatına 1957 yılının Eylül ayında başlamış, 2004 yılına kadar devam etmiştir. Bu dergide asıl amaç çocuklara eğitim ve öğretim yönünden katkı sunmaktır. Eğitim süresi boyunca dergi yılda 10 sayı çıkmıştır. Yayınlar, her eğitim öğretim yılının Eylül ayından başlayarak Haziran ayında sona ermiş, yaz tatili döneminde iki ay dergi çıkartılmamıştır. Konular dergide okul müfredatına uygun seçilmiş, görsel olarak da çocuklara hitap eden karikatür, resim, çizim ve desenler çocukların ilgisini çekecek şekilde düzenlenmiştir. Türk çocuklarına saygı, sevgi, hoşgörü, sabır, yardımlaşma, merhamet, şefkat gibi temel değerleri vermeyi amaçlayan Tomurcuk dergisi, bu açıdan oldukça önemli bir görevi yerine getirmiştir. Bu araştırmada, derginin 1957-1958 eğitim öğretim yılı ile 2003-2004 eğitim öğretim yılları arasında yayınlanan sayıla

Makedonya'da Komünizm sonrası dönemde ortaya çıkan dini akımlar ve temel görüşleri

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2015 İslam Mezhepleri Tarihi Bilim Dalı
Makedonya'da yaşayan müslüman toplum komünist sistemin çöküşünden sonra büyük bir değişim süreci yaşamıştır. Demokratik sisteme geçişle beraber başta Türkiye ve Arap ülkeleri menşeli çok sayıda dini grup, cemaat ve akım Makedonya'da ortaya çıkmıştır. Çalışmamız bu grupların makedonya'da ortaya çıkışları, yayılmaları ve faaliyetleri hakkındadır. Yugoslavya komünist sisteminin çöküşüyle ortaya çıkan bu dini gruplar ve cemaatlerin faaliyetleri sayesinde toplum içinde bir dini canlanma ve hareketlilik söz konusu olmuştur. Makedonya İslam toplumu içinde faaliyet gösteren bu gruplar, ılımlı veya radikal olsun, her düzeyde dini hareketliliği beraberinde getirmiştir. Eğitim, dindarlık, basın, İslam dünyası ile ilişkiler, media vs. bu gruplardan derin bir şekilde etkilenmiştir. Çalışmamız boyunca bu grupların Makedonya İslam toplumu içinde yaptıkları hizmetler ve yol açtıkları dini, siyasi ve kültürel gerilimler de ele alınmıştır. Makedonya'da komünizm sonrası ortaya çıkan dini bu akımların Balkan coğrafyası ve Balkan Müslümanlığına olan etkileri de ayrıca ele alınmıştır. Anahtar Sözcükler: Komünizm, Yugoslavya, Makedonya, Dini Akımlar, Cemaat, Radikal, Sufi akım.

Makedonya'da Osmanlı Dönemi saat kuleleri ve koruma sorunları

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2020 Diğer
Makedonya'nın fethinden sonra bölge Osmanlıların hakimiyeti altına girmiştir. Bu dönemlerde bir yenilik hareketi olarak inşa edilen saat kuleleri halka zamanı gösteren aletler olarak görülmüştür. Yapılan çalışmada Kuzey Makedonya'da bulunan Osmanlı dönemi saat kuleleri ele alınmıştır. Bölgede inşa edilen en eski saat kulesi 16. yüzyıla tarihlenmektedir. Bu saat kuleleri, bölgede tarihi alanların önemli tepe noktalarında konumlanmış olup, dönemlerine göre çeşitli mimari değişiklikler geçirerek günümüze ulaşmıştır. Çalışmada fethihten sonra görülmeye başlanan kulelerin kronolojik olarak günümüze kadar geçirdiği dönüşümler sunulmuştur. Yazılı ve görsel kaynaklardan anlaşıldığı üzere kulelerin geçirdiği tarihsel değişimde savaş esnasında tahrip edilen, yıktırılan ya da bakımsız kalması dolayısıyla yıkılan tarihi mekanlar kayıp değerler olarak belgelenmiş ve araştırma kapsamında özel olarak ele alınmıştır. Osmanlı mimarisinin önemli anıtları olan saat kuleleri'nin, gelecek nesillere aktarımını sağlamak önem arz etmektedir. Hazırlanan bu tezin bir amacı bölgede bulunan saat kuleleri tanıtmak ve bu kulelerin hakkındaki bilgi boşluğunu doldurmak, bir diğer amacı ise bölgede bulunan iki kulenin yok olmadan ele alınması, detaylı olarak incelenmesinin ve onarılmasının yolunu açmaktır. Anahtar Kelime: Saat Kuleleri, Makedonya, Osmanlı, Kayıp Mekanlar, Koruma

Makedonya'da Türk Azınlık ve Makedonya-Türkiye ilişkileri

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2012 Diğer
Makedonya Cumhuriyeti'nin 1991 yılında bağımsızlığını ilan etmesinin ardından, Makedonya'da yaşayan Türk ve Arnavut azınlıkların 1974 Anayasası'yla sahip oldukları bazı anayasal hakların 1991 Anayasası'yla ellerinden alınmış; bu durum, Türk ve Arnavut milliyetlerini siyasi örgütlenmeye itmiş, ve 2001 yılına kadar Makedonya'nın Türk ve Arnavut azınlıklara karşı sert tutumu ve baskısı Makedonya'nın istikrarını olumsuz yönde etkileyecek, tehlikeli iç çatışmaların patlak vermesine neden olmuştur. 2001 yılında Ohri Çerçeve Anlaşması'nın imzalanmasından sonra anlaşmanın teorikte Türklerin lehine görünmesine rağmen, bu anlaşmadan sonra Türklerin Makedon devlet kurumlarındaki temsil sayılarının azaldığı gözlenmiştir. Bu yaşanan süreç içerisinde Türkiye'nin Makedonya'ya yönelik politikası, Makedonya'nın toplumsal iç barışının ve toprak bütünlüğünün korunması yönünde olmuştur. Türkiye, Makedonya Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanından itibaren istikrarlı bir ülke konumuna gelebilmesi için devamlı siyasi, askeri ve ekonomik destekte bulunmuş ve her alanda sıkı ilişkiler kurmuştur. Bu ilişkilerin günümüzde de halen devam ettiğini söylenebilir.

Makedonya'daki medreseler ve İsa Bey Medresesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2010 İslam Tarihi Bilim Dalı
Balkanlar, Osmanlı Devletinin Avrupa'daki önemli bir toprağı olarak görülmüş ve bu sebeple Balkanlara Anadolu'dan daha fazla yatırım yapılmıştır. Balkan coğrafyasına yapılan en önemli yatırımlardan biri de eğitim alanında gerçekleşmiştir. Medreseler Osmanlı Devletinin önemli eğitim-öğretim kurumları olup devletin hakim olduğu her yerde açılmış ve faaliyet göstermiştir. Padişahların yanı sıra üst düzey devlet adamları ve zengin hayır sahipleri tarafından tesis edilen medreseler yine kurucularının oluşturduğu vakıflar tarafından finanse edilmişlerdir. Tez, Balkanların bir kısmını oluşturan bugünkü Makedonya'da Osmanlı Devleti döneminde kurulmuş ve faaliyet göstermiş olan medreseleri, kurucuları, kuruluş amaçları, işleyiş yöntemleri vb. açılardan tanıtmayı amaçlamıştır.

Makedonyalı Sabri Cemil'in Yeni Mektep dergisindeki yazılarının İncelenmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2014 Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
II. Meşrutiyet dönemi Türk basın hayatında önemli bir dönüm noktasıdır. Bu yıllarda süreli yayınlarda sayı ve tür bakımdan bir artış görülür. Bu artış en fazla mizah basınında görülmekle beraber eğitim dergilerinin de o dönemdeki ehemmiyeti büyüktür. II. Meşrutiyet'in ilan edilmesinden sonra süreli yayınlarda hem yapı hem de tematik bakımdan önemli gelişmeler görülür. O dönemdeki değişimleri süreli yayınlarda görmek mümkünüdür. Bu dergilerden bir tanesi, Nisan 1911- Haziran 1912 yıllarında Üsküp'te yayım yapan Yeni Mekteb dergisidir. Dergi, o dönemin eğitim ihtiyacını karşılamaya çalışır. Çalışmamızda Yeni Mekteb dergisini ve bu derginin başyazarı olan Sabri Cemil'in hayatını, eserlerini, edebiyatla olan ilişkisini ve Yeni Mekteb dergisindeki yazılarını inceledik. Bununla birlikte Sabri Cemil'in dergide yer alan yazı ve şiirlerini Latin harflerine aktararak çalışmamızın son bölümüne ilave ettik. Anahtar Kelimeler: Osmanlı basını, II. Meşrutiyet, Eğitim, Sabri Cemil, Eğitim basını, Yeni Mekteb mecmuası.

Makine öğrenmesi teknikleri ile sağlık davranışlarına dayalı diyabetin tahmin edilmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans İngilizce 2021 Diğer
Dünya sağlık örgütünün 2018 yılında yayınladığı rapora göre dünyada, en çok ölüme neden olan 7. hastalık olarak diyabet, 2016 yılında 1,6 milyon kişinin ölümüne doğrudan sebep olmuştur. 2019'da diyabet hastası 20-79 yaş arası yetişkinlerin sayısı yaklaşık 463 milyon olup Dünya sağlık örgütünün 2020 yılında yayınladığı rapora göre 2045 yılında bu sayının 700 milyona çıkması beklenmektedir. Diyabetin erken teşhisi, diyabetin tedavi edilmesine ve komplikasyonlarının önlenmesine yardımcı olmasındaki açısından önemi büyüktür. Bu nedenle diyabeti teşhis etmenin kolay ve hızlı bir yoluna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu tez çalışmasında, makine öğrenmesi algoritmaları ve araçları yardımıyla diyabeti teşhis etmek için bir yöntem öneriyoruz. Önerilen yöntem, hastanın sağlık davranışlarına dayalı olarak olası diyabet hastalığını tahmin edebilen bir model oluşturmak için makine öğrenmesinin gücünü kullanmaktadır. Model, sağlıklı bir yaşam tarzı ile diyabet arasındaki ilişkiden yararlanır. Sağlıklı bir yaşam tarzı diyabetin önlenmesine yardımcı olan direkt bir etken olmakla birlikte bunun tersi de geçerlidir. Bu ilişki birçok çalışma ile desteklenmiştir. Amacımız, diyabeti tahmin etmek için doğruluk oranı yüksek bir makine öğrenmesi modeli oluşturmak ve böylelikle diyabetin teşhis prosedürünün kolaylaştırılmasına ve hızlanmasına yardımcı olmaktır. Modeli oluşturmak için Gradient Boosting algoritması XGBoost, LightGBM, CatBoost ve Yapay Sinir Ağları gibi nispeten yeni sayılan makine öğrenmesi yöntemleri kullanılmıştır. Tez kapsamında elde edilen modelin genel doğruluk oranı % 87,7'dir. Çalışmada veri seti olarak Amerika Birleşik Devletleri, Kronik Hastalıkları Önleme ve Kontrol Merkezi (CDC) tarafından gerçekleştirilen, NHANES (Ulusal Beslenme ve Sağlık Araştırması) çalışmasının 2007 yılından 2018 yılına kadar olan yayınlanmış sonuçları kullanılmıştır. Yüksek performanslı bir modele yol açabilecek temiz ve anlaşılır veriler elde etmek için veri seti çeşitli teknikler kullanılarak işlenmiştir. Genel doğruluk ile birlikte model performansını değerlendirmek için duyarlılık, kesinlik, F1 skoru, Yanlış Pozitiflerin sayısı (E1), Yanlış Negatiflerin sayısı, Pozitif Öngörücü Değer (PPV) ve Negatif Öngörücü Değer (NPV) gibi birçok kriter kullandık. Elde edilen en iyi performans, doğrulama verileri için % 87,7 ve test verileri için % 84,96 başarı oranıyla XGBoost algoritması ile elde edilmiştir.

Makine öğrenmesi yöntemleri ile mobil para transferi sahteciliği tespiti ve önlenmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2019 Diğer
Anahtar kelimeler: Sınıflandırma Algoritmaları, Veri Madenciliği, Mobil Para Hizmeti, Sahtekarlık tespiti, Kappa katsayısı, Matthews korelasyon katsayısı, Veritabanı. Mobil para kullanım işlemleri dünya çapında, özellikle Afrika'da para temelli ekonomisini nakitsiz bir ekonomiye devretme potansiyel ile birlikte giderek artırmaktadır. Mobil para hizmetlerinin kullanımının artması ve her gün tasarlanan kullanım durumlarının sayısıyla, güvenlik risklerini azaltacak ve sahtekârlığı önleyecek kapsamlı bir mobil para güvenliği yaklaşımı geliştirmek zorunludur. Bazı mobil para servis sağlayıcıları, bu büyüyen tehdide milyonlarca dolar kaybetmiştir. Bu nedenle bu araştırma, mobil para servisleri sağlayan, mobil ağ operatörlerinin sahtekârlığı önlemek ve tespit etmek için kullanabilecek önlemleri incelemektedir. Çalışma ayrıca, mobil para kullanıcılar cep telefonlarının korunması ile cep telefonlarındaki mobil para hizmetlerinin güvenliği arasındaki bağlantı hakkındaki algılarına da bakmaktadır. Bu çalışma, PAYSIM veri üreteci kullanılarak toplanan nitel ve nicel verileri ve sahtekârlığı tespit etmek için sınıflandırma algoritmalarını kullanmaktadır.

Makro ekonomik göstergelerin hisse senedi fiyatlarına etkisi: Uganda Menkul Kıymetler Borsası üzerine bir uygulama

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2016 Uluslararası İşletmecilik Bilim Dalı
Bu araştırmanın amacı, Ocak 2007 ile Kasım 2014 tarihleri arasındaki aylık zaman serisi verilerini kullanarak Uganda Menkul Kıymetler Borsası'ndaki borsa fiyatları ile makroekonomik göstergeler arasındaki ilişkiyi ve korelasyonu ortaya koymaktır. Makroekonomik göstergeler ( özellikle de enflasyon, döviz kuru (ABD/UGX), faiz oranı ve M3 para arzı) ile Uganda Menkul Kıymetler Borsası'ndaki borsa fiyatları arasındaki istatiksel ilişkinin kapsamını belirlemek için yapılan veri analizinde Statistica V.12 isimli bilgisayar yazılımı kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre bu faktörlerin, USE endeksi üzerinde %77 oranında bir etkisi bulunmaktadır. Araştırmada çoklu regresyon analizi kullanılmış ve anlamlılık düzeyi, ekonomi bilimlerinde standart değer olan 0.05 (%5) olarak kabul edilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkinin tanımlanmasında Pearson korelasyonu kullanılmıştır. Bu çalışma; özellikle enflasyon, döviz kuru, faiz oranı ve para arzı gibi bağımsız değişkenlerin, USE hisse senedi endeksi üzerinde önemli bir etkisinin olduğunu ortaya koymuş ve Uganda borsasının daha çok yerel faktörlerdeki değişikliklere göre şekillendiğini göstermiştir. Ayrıca bu çalışmanın sonuçları, döviz kurununun USE hisse senedi endeksindeki etkileyen en önemli faktör olduğunu ortaya koymaktadır. Kısaca belirtmek gerekirse; enflasyon, döviz kuru ve faiz oranı hisse senedi fiyatları üzerinde olumsuz bir etki yaratmaktadır. Fakat para arzı ve hisse senedi fiyatları arasındaki ilişki pozitiftir. Anahtar kelimeler: Uganda Menkul Kıymetler Borsası, Makroekonomik Göstergeler, Hisse Senedi Endeksi.

Makro ve mikroalglerin antimikrobiyal ve antioksidan etkilerinin incelenmesi

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Doktora Türkçe 2016 Diğer
Deniz canlıları; yeni farmasötik maddelerin geliştirilmesinde kullanılan biyoaktif sekonder metabolitlerin potansiyel kaynaklarıdır. Algler hem deniz hemde tatlı su ortamlarında bulunan fotosentetik organizmalardır. Algler makro ve mikro olmak üzere iki ana gruba ayrılırlar. Alglerin kimyasal ve farmakolojik olarak yenilik ve çeşitlilik sağladığı bilinmektedir. Mikroalgler deniz kaynaklarında bulunan bazı yüksek biyoaktif bileşiklerin gerçek üreticileri olarak kabul edilir. Mikroalgler antibiyotik, antiviral, antitumor ve antioksidan gibi biyolojik olarak aktif bileşiklerle doğal olarak zengin olan kaynaklardır. Buna ek olarak, bu mikroorganizmaların sağlığı teşvik ve dejeneratif hastalıkların gelişme riskini azaltmak için yeteneği vardır. Yeni farmasötik maddeler geliştirmek, kimyasal ve farmakolojik yenilik ve çeşitlilik sağlamak için bu biyolojik olarak aktif bileşikler araştırılmalıdır. Çeşitli alg ekstraktlarının mikroorganizmalara karşı in vitro antibakteriyel ve antifungal aktiviteye sahip olduğu bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, Ulva lactuca makroalgi ve Chlorella vulgaris, Chlorella minutissima, Chlorella protothecoides mikroalglerinin Gram positif; Mycobacterium smegmatis RUT ve Gram negatif; Morganella morganii, Proteus mirabilis BC 6624, Aeromonas hydrophila ATCC 7965 bakterilerine ve Aspergillus niger van Tieghem, Alternaria mali Roberts, Penicillum expansum Link, Fusarium oxysporum fungal mikroorganizmalara karşı antioksidan, antifungal ve antibakteriyel etkilerini araştırmaktır. Elde edilen ekstraktların antimikrobiyal etkileri disk difüzyon yöntemi kullanılarak Gram pozitif ve Gram negatif bakteri ve fungal mikroorganizmalar üzerinde denenmiştir. Alg ekstraktlarının toplam antioksidan aktivitesi 1, 1-difenil-2-pikril hidrazil (DPPH) serbest radikali giderme metodu kullanılarak tayin edilmiştir. Bu çalışmanın bir sonucu olarak, çalışmada kullanılan hemen hemen tüm alg türlerinin, denenen tüm patojenlere karşı antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar, alg türlerinde antimikrobiyal bileşiklerin varlığının bir göstergesidir. Alglerin ilaç endüstrisi için doğal antibiyotik üretimi için araştırılması gerektiği sonucuna varılabilir.

Makro-ekonomik değişkenlerin Pakistan Karachi Borsası üstündeki etkileri

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2016 Diğer
Bu çalışmada Pakistan Karaçi Borsası endeksi (KSE) ve temel makro-ekonomik değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi incelenmektedir. Çalışmada, 2005 Temmuz ayından 2014 Nisan ayına kadar olan zaman dilimindeki aylık veriler göz önüne alınmıştır. Enflasyon oranı (TÜFE), döviz kurları, GSYİH, faiz oranları ve altın ve petrol fiyatları çalışmada incelenen makro-ekonomik değişkenlerdir. Yöntem olarak, Johansen ve Juselius (1990) Eşbütünleşme Analizi, VECM çerçevesinde Granger Nedensellik Testi'nin yanı sıra Sims (1980) Varyans Ayrıştırması ve Etki Tepki Fonksiyonu Analizi kullanılmıştır. Bulgulara göre, çalışmada ele alınan makro-ekonomik değişkenler ve KSE arasında uzun vadede eş bütünleşme olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak, uzun vadede tüm makro-ekonomik değişkenlerle KSE 100 arasında tek yönlü Granger nedensellik ilişkisi, kısa vadede ise sadece döviz oranları ile KSE 100 arasında tek yönlü Granger nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Makroekonomik göstergeler ile döviz kuru arasındaki ilişkinin analizi:(2005:01-2019:10) Türkiye uygulaması

Thesis Number level Language Year Bilim Dalı
Yüksek Lisans Türkçe 2020 Finansman Bilim Dalı
Günümüzde döviz kuru Dünya genelinde makroekonomik göstergeler arasında en çok tartışılan ekonomik konulardan birisidir. Teorilere göre döviz kurların belirlenmesinde makroekonomik faktörlerin önemli rol oynadığı vurgulanmaktadır. Döviz kurlarının etkin bir şekilde yönlendirilebilmesi amacıyla döviz kurlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ekonomik politika düzenleyici ve denetleyici otoriteler açısından önem arz etmektedir. Bu sebeple çalışmada makroekonomik değişkenlerin döviz kuru üzerindeki etkisi Türkiye'ye ait (2005:01-2019:10) dönemleri kapsayan aylık veriler kullanılarak belirlenmesi amaçlanmıştır. Analiz kapsamına alınan değişkenlerin durağanlık tespiti için birim kök testi uygulanmıştır. Birim kök testi neticesinde serilerin farklı mertebelerden durağan olduğu nedeniyle değişkenler arasındaki uzun ve kısa dönem ilişkilerinin belirlenmesi amacıyla ARDL sınır testi yapılmıştır. Bu testin neticesine göre döviz kuru ile makroekonomik değişkenler arasında eş bütünleşme ilişkisinin olduğu sonucuna varılmış ve uzun dönemde döviz kuru ile faiz ve enflasyon arasında pozitif bir ilişki bulunurken döviz kuru ile işsizlik, para arzı (M1) ve dış ticaret dengesi arasında ise negatif bir ilişki bulunmuştur. Kısa dönemde ise döviz kuru ile dış ticaret dengesi arasında negatif bir ilişkiye rastlanılırken döviz kuru ile analiz kapsamına alınan diğer tüm değişkenler arasında ise pozitif bir ilişkiye rastlanılmıştır. Aynı zamanda hata düzeltme modelin de değeri negatif ve istatistiksel olarak anlamlıdır.